Interlingvistiko

Grzeczność w różnych językach i kulturach / Politeness in different languages and cultures
[Ĝentileco en diversaj lingvoj kaj kulturoj]

Przedmiotem prezentowanej monografii jest grzeczność, w tym grzeczność językowa, charakteryzująca komunikację międzyludzką w różnych grupach narodowych, rozpatrywana z perspektywy językoznawczej. W poszczególnych częściach omówione zostaną zwroty grzecznościowe (między innymi pozdrowienia i prośby), towarzysząc im adresatywy oraz współwystępujące z nimi elementy metakomunikacji. Normy grzecznościowe obejmujące językowe zachowania grzecznościowe są częścią norm obyczajowych wypracowanych przez każde społeczeństwo i jako takie podlegają zmianom związanym z rozwojem lub zanikiem charakterystycznych dla danej grupy obyczajów. Posiadają też szeroko rozumianą, często wielowiekową, tradycję.

Prezentowana książka, trzeci element serii Cross-linguistic and Cross-cultural Studies Instytutu Etnolingwistyki UAM, ma na celu przedstawić grzeczność językową w różnych językach – będących w ofercie dydaktycznej Instytutu – od strony praktyczniej, jakże istotnej dla dydaktyki języków obcych. W pierwszej kolejności autorzy – w większości native speakerzy danego języka – przeanalizują normy obowiązujące podczas komunikacji odbywającej się w danym języku oraz zależność tych norm od faktorów takich jak wiek, płeć, status społeczny interlokutorów, zażyłość ich relacji oraz przynależność do wybranej grupy (jak np. ruch społeczny, polityczny, zespół sportowy, hobby, etc.). Również konkretna sytuacja komunikacyjna oraz rola nadawcy i odbiorcy komunikatu (np. nauczyciel i uczeń, lekarz i pacjent, itd.) mogą warunkować dobierane przez nich formy grzecznościowe. Grzeczność odgrywa ważną rolę w relacjach międzyludzkich, wyraża się w używanym języku i towarzyszącej mu metakomunikacji. Pojawia się od początku interakcji (formuły powitania i towarzyszące im formy adresatywne), szczególną rolę spełnia w prośbach i odmowach. Niestosowanie się do norm kulturowych, bądź ich łamanie prowadzi do obrażenia interlokutora (akt zagrażający twarzy odbiorcy) co jest jednoznaczne z brakiem osiągnięcia celu przez nadawcę.

Języki: polski, angielski, chiński, esperanto, hiszpański, japoński, khmerski, koreański, perski, suahili, tunezyjski arabski, węgierski

La tria volumo de la eldonserio “Cross-linguistic and Cross-cultural Studies” de la Etnolingvistika Instituto de AMU celas prezenti lingvan ĝentilecon en diversaj lingvoj - ofertataj de la Instituto - de praktika flanko, ege grava por la didaktiko de fremdlingvoj.
I.a. estas prezentita Esperanta ĝentileco.

Lingvoj: pola, angla, ĉina, Esperanto, hispana, hungara, japana, kmera, korea, persa, svahila, tunizia araba